Yurt dışında yaşayan milyonlarca Türk vatandaşı ve Mavi Kart sahibi, Türkiye’de yakınlarının vefatı sonrası mirasçılık belgesi (veraset ilamı) çıkarmak zorunda kalıyor. Bu belge, kimlerin mirasçı olduğunu ve her birinin yasal pay oranını gösterir. Türkiye’deki taşınmazlar, banka hesapları, şirket hisseleri veya araçlar üzerindeki hakların devri bu belge olmadan yapılamaz. 2025 yılı itibarıyla bu süreç artık hem Türkiye’de hem de yurt dışından dijital olarak yürütülebilmektedir.
Veraset İlamı Nedir ve Ne İşe Yarar?
Veraset ilamı, diğer adıyla mirasçılık belgesi, bir kişinin ölümünden sonra kimlerin miras hakkına sahip olduğunu kanıtlayan resmî belgedir. Bu belge olmadan mirasçılar;
Tapu devri,
Banka hesaplarının aktarımı,
Araç, hisse, şirket payı veya kira gelirleriyle ilgili işlemleri yapamaz.
Türk Medeni Kanunu’nun 598. maddesi, mirasçılık belgesinin noter veya mahkeme kararıyla düzenlenebileceğini belirtir.
Türkiye’de Kimler Mirasçı Sayılır?
Türk hukukuna göre mirasçılar şu şekilde sıralanır:
Birinci derece mirasçılar: Çocuklar ve torunlar.
İkinci derece mirasçılar: Anne, baba, kardeşler ve onların çocukları.
Üçüncü derece mirasçılar: Büyük anne, büyük baba ve onların torunları.
Eş: Her derecedeki mirasçıyla birlikte miras hakkına sahiptir.
Devlet: Hiç mirasçı yoksa miras devlete kalır.
Yurtdışında Yaşayan Mirasçılar Türkiye’de Veraset İlamı Alabilir mi?
Evet, yurt dışında yaşayan mirasçılar Türkiye’ye gelmeden veraset ilamı çıkarabilir.
Bu işlem iki yoldan yapılabilir:
Vekaletname yoluyla Türkiye’deki bir avukat veya yakına yetki verilmesi.
Türk Konsolosluğu veya noter aracılığıyla düzenlenen belgelerin Türkiye’ye gönderilmesi.
Veraset ilamı Türk vatandaşları, çifte vatandaşlar ve Mavi Kartlı kişiler için eşit şekilde geçerlidir.
Veraset İlamı Nereden Alınır?
1. Türkiye’de Noterlikten
2025 itibarıyla, nüfus kayıt sistemine bağlı tüm noterler mirasçılık belgesi düzenleyebilmektedir.
Ancak,
Yabancı ülke vatandaşlığı taşıyan mirasçılar varsa,
Soy bağı net şekilde tespit edilemiyorsa,
Vasiyetname veya mal paylaşımı ihtilafı bulunuyorsa,
noter yerine Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir.
2. Sulh Hukuk Mahkemesi’nden
Yurtdışında yaşayan mirasçılar adına avukatlar veya vekil kişiler mahkemeye başvuru yapabilir.
Mahkeme, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kayıtları üzerinden mirasçı listesini çıkarır.
Belgeler tamamlandıktan sonra yaklaşık 2–4 hafta içinde veraset ilamı düzenlenir.
Gerekli Belgeler
Veraset ilamı başvurusu için gereken evraklar:
Vefat eden kişinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik bilgileri.
Ölüm belgesi (Türkiye’de veya yurt dışında düzenlenmiş olabilir).
Nüfus kayıt örneği (vukuatlı).
Mirasçıların kimlik veya pasaport fotokopileri.
Yurt dışında yaşayanlar için apostilli vekaletname.
Çifte vatandaş veya yabancı mirasçılar için tercüme edilmiş kimlik belgeleri.
Yurtdışında Düzenlenen Belgeler Nasıl Kullanılır?
Yurt dışında düzenlenen ölüm belgesi, vekaletname veya vasiyetname Türkiye’de geçerli olabilmesi için:
Apostil şerhi taşımalıdır.
Yeminli tercüme yapılmalıdır.
Belgeler noter veya konsolosluk onaylı olmalıdır.
Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya gibi ülkelerde yaşayan Türk vatandaşları için Türk Konsoloslukları bu işlemleri doğrudan yapabilmektedir.
E-Devlet Üzerinden Veraset Sorgulama
2025 yılı itibarıyla e-Devlet Veraset İlamı Sorgulama Hizmeti aktif hale gelmiştir.
Bu sistem sayesinde:
Noter tarafından düzenlenmiş veraset belgeleri görüntülenebilir.
Mahkeme kararıyla çıkarılan belgelerin doğruluğu kontrol edilebilir.
Ancak yeni belge çıkarma işlemi hâlâ noter veya mahkeme aracılığıyla yapılmaktadır.
Yurtdışında Mirasçılar Arasında Paylaşım Nasıl Yapılır?
Veraset ilamı sadece kimin mirasçı olduğunu gösterir; mal paylaşımı yapılmış sayılmaz.
Paylaşım üç şekilde olur:
Rızai paylaşım: Mirasçılar kendi aralarında anlaşır.
Noter onaylı paylaşım sözleşmesi: Resmiyet kazandırılır.
Mahkeme kararı: Anlaşmazlık varsa dava açılır.
Mirasın içinde taşınmaz (ev, arsa), banka mevduatı, şirket hissesi, araç veya yurtdışı varlıkları varsa, her biri için ayrı tescil işlemi yapılmalıdır.
Mavi Kartlılar ve Çifte Vatandaşların Durumu
Mavi Kart sahipleri, Türk vatandaşlığından çıkmış olsalar bile Türkiye’de miras hakkına sahiptir.
Gayrimenkul, banka hesabı, araç veya hisseli mallar üzerinde yasal mirasçı olabilirler.
Veraset ilamı çıkarma hakkı Türk vatandaşlarıyla aynıdır.
Ancak askeri bölgelerdeki taşınmazlarda bazı kısıtlamalar uygulanabilir.
Çifte vatandaşlar için geçerli olan hukuk, ölüm anındaki vatandaşlığa ve malın bulunduğu ülkeye göre belirlenir.
Türkiye’deki mallar için Türk Medeni Kanunu, yurtdışındaki mallar için ilgili ülke hukuku geçerlidir.
Veraset İlamı Çıkarıldıktan Sonra Ne Yapılır?
Belge alındıktan sonra mirasçılar şu işlemleri gerçekleştirebilir:
Tapu müdürlüğünde taşınmaz intikali (miras devri).
Bankalardaki mevduatların mirasçılara aktarımı.
Araçların tescil işlemleri.
Şirket hisselerinin devri.
Miras vergisi beyanı ve ödemesi.
Miras Vergisi ve Bildirim Süreleri (2025 Güncel)
Mirasın Türkiye’de kalması halinde, veraset ve intikal vergisi ödenir.
Bildirim süresi Türkiye’de ikamet edenler için 4 ay, yurtdışında yaşayan mirasçılar için 8 aydır.
Vergi oranı mirasın değerine ve mirasçı yakınlığına göre %1 ile %30 arasında değişir.
Vergi beyanı tamamlanmadan tapu intikali yapılamaz.
Vasiyetname ve Veraset İlişkisi
Eğer vefat eden kişi bir vasiyetname bırakmışsa, öncelikle bu vasiyet açılır.
Vasiyet geçerli olduğu takdirde, miras payları vasiyet hükümlerine göre yeniden belirlenir.
Ancak vasiyetname geçerli değilse veya iptal edilmişse, pay dağılımı kanuna göre yapılır.
Yurtdışında Düzenlenen Veraset Belgeleri Türkiye’de Geçerli midir?
Yabancı mahkemeler veya noterler tarafından verilen miras belgeleri Türkiye’de doğrudan geçerli değildir.
Ancak şu şartlarla kullanılabilir:
Belgede apostil onayı bulunmalıdır.
Yeminli tercüme yapılmalı ve Türk noterince onaylanmalıdır.
Türk mahkemesi, belgeyi tanıma ve tenfiz kararı ile geçerli hale getirir.
Bu süreç genellikle 3 ila 6 ay sürmektedir.
Pratik Örnek
Almanya’da yaşayan Ayşe Hanım’ın Türkiye’deki babası vefat etmiştir. Ayşe Hanım, Almanya’daki Türk Konsolosluğu’na giderek vekaletname düzenler. Vekaletname Türkiye’ye gönderilir, avukatı Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak veraset ilamını alır.
Daha sonra tapuda babadan kalan evin miras devri yapılır ve Ayşe Hanım adına tapu tescil edilir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Mirasçılar arasında uyuşmazlık varsa tek belgeyle işlem yapılamaz.
Belgelerde isim farklılıkları varsa nüfus kayıt düzeltmesi gerekir.
Yurt dışı belgelerinde apostil eksikse Türkiye’de kabul edilmez.
Miras ortaklığı çözülmeden taşınmaz satılamaz.
