2025 yılında Türkiye’de boşanma, tanıma, tenfiz ve mal paylaşımı davaları, hem yurtiçinde yaşayan vatandaşlar hem de yurt dışında yaşayan Türkler için en sık başvurulan aile hukuku konuları arasında yer almaktadır. Özellikle Almanya, Hollanda, Fransa ve Belçika gibi ülkelerde yaşayan Türk vatandaşları, bulundukları ülkede boşandıktan sonra bu kararların Türkiye’de de geçerli hale getirilmesi için tanıma ve tenfiz sürecini tamamlamak zorundadır.
Aynı şekilde, Türkiye’de boşanma davaları sonrası mal rejimi tasfiyesi yani evlilik boyunca edinilen malların paylaşımı da büyük önem taşır. Bu yazıda 2025 güncel mevzuatına göre boşanma türlerini, tanıma-tenfiz davalarının aşamalarını, mal paylaşımı süreçlerini ve dikkat edilmesi gereken yasal detayları kapsamlı biçimde bulabilirsiniz.
Türkiye’de Boşanma Türleri
Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma davaları iki ana başlık altında incelenir: anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma.
1. Anlaşmalı Boşanma
Eşlerin evlilik birliğini sona erdirmek konusunda karşılıklı mutabık kaldıkları, nafaka, velayet, tazminat ve mal paylaşımı konularında anlaşmaya vardıkları davalardır.
Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.
Taraflar mahkemede bizzat hazır bulunmalıdır.
Hakim, tarafların iradelerinin özgür olup olmadığını sorgular.
Karar kısa sürede (genellikle tek celsede) sonuçlanır.
2. Çekişmeli Boşanma
Eşlerden birinin boşanmak istememesi veya anlaşmazlıkların çözülememesi durumunda açılır.
Evlilik birliğinin temelden sarsılması, aldatma, şiddet, terk, akıl hastalığı gibi nedenlerle dava açılabilir.
Süreç genellikle uzun sürer ve tanık, delil, bilirkişi incelemeleri yapılır.
Karar kesinleşmeden başka hukuki işlem yapılamaz.
Yurtdışında Boşanma ve Türkiye’de Tanıma-Tenfiz Süreci
Yurt dışında, örneğin Almanya’da boşanan bir Türk vatandaşı, Türkiye’de hâlâ “evli” görünür. Bu nedenle yurtdışında alınan boşanma kararlarının Türkiye’de geçerli sayılması için tanıma ve tenfiz davası açılması gerekir.
Tanıma Nedir?
Yabancı mahkemeden alınan boşanma kararının Türkiye’de resmen tanınması işlemidir. Bu sayede kişi Türkiye nüfus kayıtlarında da “boşanmış” olarak görünür.
Tenfiz Nedir?
Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilebilir hale gelmesi anlamına gelir. Özellikle nafaka, tazminat, mal paylaşımı, velayet gibi hükümlerin uygulanması için gereklidir.
Başvuru Şartları
Yabancı mahkeme kararı kesinleşmiş olmalıdır.
Karar, yeminli tercüme ile Türkçeye çevrilmelidir.
Apostil şerhi bulunmalıdır (kararın verildiği ülkeden alınır).
Her iki taraf da Türkiye’deki tanıma-tenfiz davasına taraf olmalıdır.
Konsolosluk Üzerinden Tanıma
2018 sonrası getirilen düzenlemeyle, eğer taraflar birlikte başvuruyorsa, Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarında da tanıma işlemi yapılabilmektedir. Ancak bu yalnızca anlaşmalı boşanma kararlarında geçerlidir. Velayet, nafaka veya mal paylaşımı varsa mahkeme kararı zorunludur.
Evlilikte Mal Rejimi ve Mal Paylaşımı
Boşanma sürecinin en kritik aşamalarından biri mal rejiminin tasfiyesidir. Türk Medeni Kanunu’na göre 1 Ocak 2002’den itibaren yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma rejimi” olarak belirlenmiştir.
1. Edinilmiş Mallar
Evlilik süresince eşlerin birlikte veya ayrı kazandıkları mallar, edinilmiş mallardır.
Maaş, ticari kazanç, emeklilik birikimleri, banka hesapları, araçlar, gayrimenkuller bu kapsamdadır.
Boşanma sonrasında her iki taraf da bu mallar üzerinde yarı yarıya hak sahibidir.
2. Kişisel Mallar
Evlilik öncesi sahip olunan mallar veya evlilik süresince miras veya bağış yoluyla kazanılan mallar kişisel sayılır ve paylaşılmaz.
Ancak bu malların gelirleri (örneğin kira getirisi) edinilmiş mal olarak değerlendirilir.
3. Mal Rejimi Davası
Boşanma davası sonuçlandıktan sonra, mal paylaşımı için ayrı bir mal rejimi tasfiyesi davası açılabilir.
Dava, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.
Tapu, banka kayıtları, araç ruhsatları, faturalar gibi belgeler delil olarak sunulur.
Hakim, her eşin katkı payını dikkate alarak adil bir paylaşım kararı verir.
Velayet ve Nafaka Düzenlemeleri
Boşanma kararının ardından çocukların velayeti genellikle çocuğun üstün yararı esas alınarak bir ebeveyne verilir.
Diğer ebeveyne kişisel ilişki hakkı tanınır.
İştirak nafakası (çocuk için), yoksulluk nafakası (eş için) ayrı ayrı belirlenir.
2025 düzenlemesine göre nafaka miktarı, TÜFE oranlarına göre her yıl otomatik güncellenmektedir.
Boşanma Sonrası Türkiye’de Yapılması Gereken İşlemler
Tanıma veya tenfiz kararı sonrası nüfus kayıtlarının güncellenmesi gerekir.
Mal paylaşımı davası açılacaksa, kararın kesinleşme tarihinden itibaren 1 yıl içinde başvurulmalıdır.
Velayet ve nafaka kararları icra edilebilir hale getirilmelidir.
Boşanma sonrası soyadı değişikliği veya adres beyanı gibi işlemler Nüfus Müdürlüğü üzerinden yapılır.
2025’te Boşanma ve Tanıma-Tenfiz Süreçlerinde Yenilikler
e-Devlet üzerinden dava durumu sorgulama artık tanıma ve tenfiz dosyaları için de aktif hale getirilmiştir.
Apostil belgeleri e-apostil formatında dijital olarak sunulabilmektedir.
Konsolosluk işlemlerinde randevu süreleri kısalmış, ortak başvurularda karar bildirimi 30 gün içinde yapılabilmektedir.
Elektronik tebligat sistemi (UETS) yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına da uygulanmaktadır.
Yurt Dışında Boşanıp Türkiye’de Tanıma Tenfiz Yaptırmayanlar İçin Riskler
Türkiye nüfus kayıtlarında “evli” görünmeye devam eder.
Türkiye’de yeniden evlenmek istendiğinde nikâh işlemleri reddedilir.
Miras paylaşımı, veraset işlemleri veya tapu satışlarında eski eşin yasal hakkı devam eder.
Mal rejimi tasfiyesi yapılamaz, yeni mal edinimlerinde hukuki karışıklıklar yaşanır.
Avukat Desteğinin Önemi
Tanıma, tenfiz ve mal paylaşımı davalarında prosedürler karmaşık ve teknik olduğundan, aile hukuku alanında uzman bir avukatla çalışmak hem sürecin hızlanmasını hem de hatasız sonuç alınmasını sağlar. Özellikle yurtdışında yaşayan kişiler için avukat aracılığıyla vekaletname vererek tüm süreci Türkiye’ye gelmeden yürütmek mümkündür.
Boşanma ve Mal Paylaşımında Sık Sorulan Sorular
Boşanma davası bitmeden mal paylaşımı yapılabilir mi?
Hayır. Mal paylaşımı ancak boşanma kararı kesinleştikten sonra mümkündür.
Yurtdışında boşandım, Türkiye’de tanıma-tenfiz yaptırmadan yeniden evlenebilir miyim?
Hayır. Türkiye kayıtlarında hâlâ evli göründüğünüz için yeniden evlenemezsiniz.
Nafaka ödemeleri Türkiye’den takip edilebilir mi?
Evet, tenfiz davası sonrası nafaka kararı icra edilebilir hale gelir ve Türkiye’den tahsil edilebilir.
Mal paylaşımı davasında krediyle alınan ev nasıl hesaplanır?
Kredi borcu dikkate alınır, ödenen kısma göre katkı oranı hesaplanır.
Özet
2025 yılı itibarıyla Türkiye’de boşanma, tanıma-tenfiz ve mal paylaşımı süreçleri dijitalleşmiş, süreler kısalmış ve belgelerin doğrulanması kolaylaşmıştır. Ancak yanlış belge, eksik apostil veya taraflardan birinin itirazı süreci uzatabilir. Bu nedenle tüm belgelerin doğru çevrilmesi, kesinleşmiş karar alınması ve hukuki danışmanlık desteği alınması sürecin sorunsuz tamamlanmasını sağlar.
