Almanya’da yaşayan milyonlarca Türk vatandaşı ve çifte vatandaş, Türkiye’deki ailelerinden miras kalması durumunda veraset, intikal, tapu devri, vergi yükümlülükleri ve yasal pay oranları konularında birçok soruyla karşılaşıyor. 2025 yılı itibarıyla Türkiye’de miras hukuku, Türk Medeni Kanunu ve Vergi Usul Kanunu çerçevesinde güncellenmiş olup, yurt dışında yaşayan Türk kökenlilerin işlemleri dijital ortamda da yürütülebiliyor.
Bu kapsamlı rehberde, Almanya’da ikamet eden Türk vatandaşlarının veya Mavi Kart sahiplerinin Türkiye’deki miras hakları, yapılması gereken resmi işlemler, vekalet süreçleri, miras vergisi oranları ve pay dağılımı tüm ayrıntılarıyla anlatılmaktadır.
Türkiye’de Miras Hakkı ve Yasal Dayanak
Türkiye’de miras düzenlemeleri Türk Medeni Kanunu’nun 495–682. maddeleri arasında yer alır. Miras, vefat eden kişinin tüm malvarlığını (taşınır, taşınmaz, banka hesapları, borçlar, hak ve alacaklar dahil) kapsar.
Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları, Türk Medeni Kanunu uyarınca Türk vatandaşı oldukları sürece Türkiye’deki mallar üzerinde tam miras hakkına sahiptir.
Mavi Kart sahipleri de Türkiye’de taşınır ve taşınmaz mallarda miras hakkına sahiptir. Ancak bazı durumlarda (örneğin tarım arazileri veya devlet tahsisli taşınmazlar) sınırlamalar uygulanabilir.
Mirasın Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Türkiye’de miras paylaşımı, kanuni mirasçılar arasında belirli oranlara göre yapılır.
1. Birinci Derece Mirasçılar
Ölen kişinin çocukları ve torunları birinci dereceden mirasçıdır.
Eş sağ ise, yasal miras payı %25,
Geri kalan %75 çocuklara eşit şekilde dağıtılır.
2. İkinci Derece Mirasçılar
Çocuk yoksa, miras anne, baba ve kardeşlere geçer.
Eşin payı %50,
Diğer yarısı anne, baba ve kardeşler arasında paylaşılır.
3. Üçüncü Derece Mirasçılar
Anne-baba da yoksa, büyükanne, büyükbaba ve onların çocukları mirasçıdır.
4. Hiçbir Mirasçı Yoksa
Miras, devlet hazinesine intikal eder.
Almanya’da Yaşayanlar İçin Miras İşlemleri Nasıl Başlar?
Vefat Türkiye’de gerçekleştiyse, ölüm kaydı Nüfus Müdürlüğü’ne işlenir ve ardından Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından veraset ilamı (mirasçılık belgesi) düzenlenir.
Almanya’da yaşayan mirasçılar bu belgeyi doğrudan Türkiye’ye gelmeden de alabilirler.
Gerekli Belgeler
Ölen kişinin Türkiye kimlik bilgileri ve ölüm belgesi
Mirasçıların pasaport veya kimlik fotokopileri
Nüfus kayıt örneği (vukuatlı)
Almanya’da yaşayanlar için noter onaylı vekaletname (gerekiyorsa apostilli)
Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi)
Bu belge, kimlerin mirasçı olduğunu ve hangi oranda hak sahibi olduklarını gösterir.
Türkiye’de Sulh Hukuk Mahkemesi veya noterlik tarafından düzenlenebilir.
Almanya’da yaşayanlar için vekalet yoluyla avukat veya bir yakın tarafından çıkarılabilir.
2025 yılı itibarıyla e-Devlet üzerinden dijital veraset sorgulaması yapılabilmektedir.
Mirasın Türkiye’deki Mal Varlıklarına İntikali
Mirasçılık belgesi alındıktan sonra, ölen kişinin malları mirasçılara geçirilir.
1. Tapu Devri
Tapuda yapılacak işlem “intikal” olarak adlandırılır.
Mirasçılar, veraset ilamıyla birlikte Tapu Müdürlüğü’ne başvurur.
Tüm mirasçılar ortak mülkiyet hakkı kazanır.
İntikal işleminden sonra satış, paylaşım veya devir mümkündür.
2. Banka Hesapları
Bankadaki paralar veya yatırım hesapları mirasçılara eşit oranda geçer.
Bankalar, mirasçılık belgesini görmek zorundadır.
3. Araç ve Şirket Hisseleri
Taşıt ve ticari paylar da miras kapsamındadır. Tescil için Türkiye’de noter onayı gereklidir.
Mavi Kart Sahiplerinin Miras Hakları
Mavi Kartlı kişiler, Türk vatandaşlığından çıkmış olsalar da Türk miras hukukuna göre miras hakkına sahiptir.
Türkiye’deki taşınmaz mallar (konut, arsa, ticari mülk) miras yoluyla intikal eder.
Mavi Kart sahipleri miras kalan mülkü satabilir veya kiraya verebilir.
Türkiye’ye miras yoluyla intikal eden mallar için vatandaşlık şartı aranmaz.
Ancak, askeri yasak bölgelerdeki taşınmazlar ve tarımsal miras alanları konusunda sınırlamalar olabilir. Bu durumlarda Tapu Müdürlüğü ve Valilik onayı gerekir.
Miras Vergisi ve Beyan Süreci (2025 Güncel)
Vergi Oranları
Türkiye’de miras vergisi, miras kalan malın değerine göre değişir:
Eş ve çocuklara: %1 – %10 arası,
Kardeşlere: %6 – %15 arası,
Diğer mirasçılara: %10 – %30 arası.
Vergi Beyanı
Miras vergisi beyanı, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde yapılmalıdır.
Mirasçı Türkiye dışında ikamet ediyorsa süre 8 aya çıkar.
Beyan veraset ve intikal vergisi dairesine yapılır.
Tapu devri öncesi vergi ödemesi zorunludur.
Almanya’daki Mirasçılar İçin Vekalet Süreci
Almanya’da yaşayan mirasçılar, Türkiye’ye gelmeden tüm işlemleri vekalet yoluyla yapabilir.
Vekaletname, Türk Konsoloslukları veya noterler tarafından düzenlenip apostil şerhiyle onaylanmalıdır.
Vekil, avukat, kardeş veya akraba olabilir.
Vekalet kapsamı şu işlemleri kapsamalıdır:
Veraset ilamı çıkarma
Tapu intikali
Miras paylaşımı
Vergi dairesi işlemleri
Banka hesaplarının kapatılması
Türkiye’de Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Mirasçılar ortak mal sahibi oldukları için mal paylaşımı üç şekilde gerçekleşir:
Miras ortaklığıyla mülkiyetin devamı: Paylı mülkiyet sistemi.
Rızai paylaşım (anlaşmalı): Mirasçılar kendi aralarında anlaşarak malları bölebilir.
Mahkeme yoluyla paylaşım: Anlaşma sağlanamıyorsa Asliye Hukuk Mahkemesi devreye girer.
Almanya ile Türkiye Arasında Miras Hukuku Farklılıkları
Almanya’da miras, “Nachlassgericht” tarafından yürütülürken Türkiye’de Sulh Hukuk Mahkemesi ve noterler yetkilidir.
Almanya, AB Miras Tüzüğü’ne (EU Succession Regulation 650/2012) tabidir; Türkiye bu anlaşmanın dışında olduğundan, Türk vatandaşı için Türk hukuku uygulanır.
Ancak Almanya’da yaşayan Türk vatandaşı, vasiyetnameyle hangi hukukun geçerli olacağını belirtebilir.
Vasiyetname Düzenleme
Türkiye’de geçerli bir vasiyetname şu şekillerde yapılabilir:
Resmî vasiyetname: Noter huzurunda düzenlenir.
El yazılı vasiyetname: Kişinin kendi el yazısıyla yazdığı, tarihli ve imzalı belge.
Sözlü vasiyetname: Hayati tehlike anında tanık huzurunda yapılır (istisnaidir).
Almanya’da düzenlenen vasiyetname Türkiye’de geçerli olabilmesi için apostil onayı ve yeminli tercüme ile birlikte sunulmalıdır.
Almanya’da Yaşayanlar İçin Pratik Tavsiyeler
Türkiye’deki tüm gayrimenkullerin tapu bilgileri ve değerleri düzenli olarak takip edilmelidir.
Vasiyetname hazırlanacaksa, hem Almanya’da hem Türkiye’de geçerli olacak şekilde iki dilli (Türkçe-Almanca) hazırlanmalıdır.
Miras kalan mallar üzerindeki borç ve ipotek durumları mutlaka sorgulanmalıdır.
Türkiye’de miras paylaşımı tamamlanmadan mülk satışı yapılamaz.
Vergi beyanı gecikirse cezai faiz uygulanır.
Dijitalleşen Miras Süreci 2025
2025 itibarıyla Türkiye’de miras işlemleri e-Devlet entegrasyonu ile hızlandı:
e-Devlet Veraset Belgesi Sorgulama modülü aktif hale getirildi.
Tapu ve vergi dairesi işlemleri elektronik imzayla yapılabiliyor.
Mirasçılar, Türkiye’ye gelmeden noter, tapu ve vergi dairelerine uzaktan erişim sağlayabiliyor.
Örnek Durum: Almanya’da Yaşayan Mavi Kartlı Bir Türk’ün Türkiye’de Mirası
Mavi Kartlı Ayşe Hanım’ın annesi Türkiye’de vefat ediyor. Anneden kalan bir daire, banka hesabı ve arsa mevcut.
Ayşe Hanım, Almanya’daki Türk Konsolosluğu’ndan apostilli vekaletname düzenleyerek Türkiye’deki avukatına gönderiyor.
Avukat, veraset ilamını çıkarıp tapu intikalini tamamlıyor, vergi beyanını veriyor ve Ayşe Hanım adına işlemleri sonuçlandırıyor. Bu süreç ortalama 3 ila 6 ay arasında tamamlanabiliyor.
