Miras paylaşma sözleşmesi, mirasçılar arasında mirasın nasıl bölüşüleceğini düzenleyen resmi bir sözleşmedir. 2025-2026 yıllarında yürürlüğe giren yeni uygulamalarla birlikte, miras taksimi artık daha şeffaf, dijital ve uyuşmazlıkları önleyecek biçimde şekillendirilmiştir. Bu makalede, miras paylaşma (taksim) sözleşmesinin şekli, geçerlilik şartları, resmi düzenleme zorunluluğu ve uygulamadaki yenilikler detaylı şekilde ele alınmaktadır.
Miras Paylaşma (Taksim) Sözleşmesi Nedir?
Miras paylaşma sözleşmesi, mirasçıların miras bırakanın (muris) terekesini aralarında paylaştırmak amacıyla yaptıkları anlaşmadır. Bu sözleşme ile mirasçılar, terekenin hangi mallarının kime kalacağını belirler ve paylaşım sonrasında herkes kendi payının maliki olur.
Türk Medeni Kanunu’na göre, mirasçılar paylaşımda serbesttir, ancak paylaşmanın şekli ve geçerliliği belirli kurallara tabidir.
Miras Paylaşma Sözleşmesinin Hukuki Dayanağı
Miras paylaşma sözleşmeleri, Türk Medeni Kanunu’nun 676 ila 678. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Bu maddelere göre:
Tüm mirasçıların katılımı zorunludur.
Sözleşme yazılı şekilde yapılmalı ve noter huzurunda onaylanmalıdır.
Taşınmaz mallar söz konusuysa, resmi şekilde düzenlenmesi gerekir.
Miras Paylaşma Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları
Miras taksiminin geçerli olabilmesi için bazı temel koşullar bulunur:
Miras açılmış olmalıdır. (Yani miras bırakan vefat etmiş olmalıdır.)
Tüm mirasçılar sözleşmede yer almalıdır. (Bir mirasçının katılmaması, sözleşmeyi geçersiz kılar.)
Paylaşma yazılı olarak yapılmalıdır.
Taşınmaz mallar varsa, resmî senet düzenlenmesi zorunludur.
Sözleşme karşılıklı rıza ile yapılmalıdır.
Miras Paylaşma Sözleşmesinin Şekli
1. Yazılı Şekil
Miras taksim sözleşmesi, her durumda yazılı olmalıdır. Aksi halde geçerliliği olmaz.
Yazılı sözleşmede;
Mirasçıların kimlik bilgileri,
Miras konusu mallar,
Her mirasçının payı açıkça belirtilmelidir.
2. Resmî Şekil
Taşınmaz mallar söz konusuysa, sözleşme noter veya tapu müdürlüğü huzurunda yapılmalıdır.
2025 yılı itibarıyla e-Noter sisteminde miras paylaşma sözleşmeleri elektronik imzayla da düzenlenebilmektedir.
3. Harici (El Yazısı ile) Paylaşma
Sadece taşınır mallar için, mirasçılar arasında el yazısıyla yapılan anlaşmalar geçerli olabilir.
Ancak bu tür belgeler çoğu zaman ispat güçlüğü doğurduğundan noter onayı tavsiye edilir.
Miras Paylaşma Sözleşmesinin Tarafları
Bu sözleşmeyi yalnızca yasal mirasçılar (kan hısımları veya eş) veya atanmış mirasçılar yapabilir.
Vasiyet alacaklıları (muris tarafından belirli bir mal bırakılan kişiler) bu sözleşmeye taraf olamaz.
Miras Paylaşımında Tüm Mirasçıların Katılımı
Bir mirasçı sözleşmeyi imzalamazsa, sözleşme hükümsüz olur.
Bunun sebebi, mirasın bir bütün olarak paylaşılması kuralıdır.
Eksik imza durumunda, sözleşme sadece katılanlar arasında “fiili paylaşma” hükmü doğurabilir ama yasal olarak geçerli sayılmaz.
Miras Paylaşma Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Mirasçılar arasında anlaşma sağlanır.
Paylaşılacak mallar listelenir.
Her mirasçının alacağı mal veya pay belirlenir.
Sözleşme metni hazırlanır ve tüm taraflar imzalar.
Noter veya tapuda resmî onay yapılır.
2026 itibarıyla, Tapu Kadastro e-Randevu sistemi üzerinden dijital ortamda sözleşme kaydı yapılabilmektedir.
Miras Paylaşma Sözleşmesinin İçeriği
Sözleşme hazırlanırken mutlaka şu bilgiler bulunmalıdır:
Mirasçıların ad-soyad ve T.C. kimlik numaraları,
Murisin adı, soyadı ve ölüm tarihi,
Terekeye dahil taşınmazların ada-parsel bilgileri,
Taşınır malların veya alacakların listesi,
Her mirasçıya düşen payın açıkça belirtilmesi,
Tüm mirasçıların rızasıyla imzalanması.
Miras Paylaşma Sözleşmesinde Taşınmaz Mallar
Taşınmaz mallar (arsa, ev, tarla, daire vb.) miras paylaşımında en sık uyuşmazlık doğuran unsurlardır.
Bu nedenle paylaşma sözleşmesinde taşınmazların tapuda resmi senetle devri gerekir.
Noterde düzenlenen sözleşme, tapuya tescil edilmediği sürece mülkiyet devri doğurmaz.
2025 yılı itibarıyla e-Tapu sistemi, miras paylaşım sözleşmesi sonrası otomatik tescil imkânı sunmaktadır.
Miras Paylaşma Sözleşmesi İptal Edilebilir mi?
Evet. Şu durumlarda iptal mümkündür:
Bir mirasçı sözleşmeye hile veya baskı altında imza attıysa,
Yanılma veya kandırma varsa,
Sözleşmede saklı paya aykırılık bulunuyorsa,
Noter onayı eksikse,
Taraflardan biri ehliyetsizse.
İptal için Asliye Hukuk Mahkemesi’nde iptal veya fesih davası açılır.
Saklı Pay ve Paylaşma Sınırları
Saklı pay, miras bırakanın mirasçısına bırakamayacağı minimum payı ifade eder.
Paylaşma sözleşmesi, saklı paylara zarar veremez.
Bu nedenle, mirasçılardan biri aleyhine dengesiz paylaşma yapılmışsa, iptal davası açılabilir.
Miras Paylaşma Sözleşmesi ile Vasiyetname Arasındaki Fark
| Özellik | Miras Paylaşma Sözleşmesi | Vasiyetname |
|---|---|---|
| Taraflar | Tüm mirasçılar | Sadece miras bırakan |
| Zaman | Miras açıldıktan sonra | Miras açılmadan önce |
| Şekil | Yazılı veya resmi | Yazılı veya resmi |
| Amacı | Terekenin paylaşımı | Mal bırakma iradesi |
| Geçerlilik | Tüm mirasçılar imzalamalı | Miras bırakanın iradesine bağlı |
2025-2026 Döneminde Dijital Miras Paylaşımı
Yeni düzenlemelerle miras paylaşım işlemleri tamamen dijital platformlara taşınmıştır.
e-Noterlik sistemi: Elektronik imza ile sözleşme onayı.
e-Tapu entegrasyonu: Sözleşme sonrası otomatik tescil.
Miras Takip Modülü: Miras dosyalarının online izlenebilmesi.
Yapay zekâ destekli paylaşım öneri sistemi: Tarafların menfaatine uygun paylaşım önerileri sunar.
Vergisel Yönü
Miras paylaşma sözleşmeleri sonucunda devredilen mallar, miras yoluyla geçtiği için veraset ve intikal vergisine tabidir.
2025 yılı itibarıyla:
Veraset ve intikal vergisi oranı %1 – %10 aralığındadır.
Beyan süresi 4 aydır (yurtiçi için), yurtdışı için 6 aydır.
Miras Paylaşma Sözleşmesi ile İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay içtihatlarına göre:
Mirasçılardan biri katılmadıysa sözleşme geçersizdir.
Noter onayı olmayan taşınmaz paylaşımı geçerli sayılmaz.
Sözleşmede belirtilmeyen mallar daha sonra dava konusu edilebilir.
Saklı paya aykırı düzenlemeler iptal sebebidir.
Miras Paylaşma Sözleşmesinin Avantajları
Mahkeme sürecine gerek kalmadan paylaşım yapılabilir.
Mirasçılar arasında uzun süren anlaşmazlıklar önlenir.
Malvarlığı bölüşümü hızlı şekilde tamamlanır.
Tapu ve noter işlemleri dijital ortamda kısa sürede sonuçlanır.
Miras Paylaşma Sözleşmesi Örneği (Kısa Format)
Taraflar:
Miras bırakan [Ad Soyad]’ın mirasçıları [Ad Soyad, T.C. No]
Konu:
[Adres ve nitelikleri belirtilen taşınmazların paylaşımı]
Madde 1: Taraflar aşağıda belirtilen şekilde paylaşma hususunda anlaşmışlardır.
Madde 2: Her bir mirasçı, payına düşen malın mülkiyetini devralmayı kabul eder.
Madde 3: İşbu sözleşme karşılıklı rıza ile imzalanmıştır.
İmza: Tüm mirasçılar
