Evlat edinme, Türk Medeni Kanunu kapsamında biyolojik bağ olmaksızın, yasal olarak ebeveyn-çocuk ilişkisi kurulmasıdır. Bu ilişki, sadece soybağı değil, aynı zamanda mirasçılık hakkını da doğurur. 2025-2026 yıllarında geçerli yasal düzenlemelere göre evlatlık olan kişiler, biyolojik çocuklarla eşit haklara sahiptir. Ancak bazı özel durumlarda, evlat edinilen kişinin hem biyolojik ailesinden hem de evlat edinen aileden miras alıp alamayacağı farklı şekilde değerlendirilir.
Evlat Edinilen Kişinin Mirasçılık Hakkı
Türk Medeni Kanunu’nun 500. maddesine göre, evlatlık ve evlatlığın altsoyu (çocukları) evlat edinene, öz çocuk gibi yasal mirasçıdır. Yani evlat edinilen kişi, evlat edinenin mirasından, öz çocuklarla aynı oranda pay alır.
Buna göre:
Evlatlık, evlat edinen kişinin 1. derece mirasçısıdır.
Evlatlık, evlat edinenin mirasından eşit oranda pay alır.
Evlatlık, miras bırakanın altsoyu (çocuğu, torunu) ile birlikte mirasçı olabilir.
Bu durum, evlat edinilen kişinin yasal mirasçı sıfatıyla doğrudan terekeye dahil olması anlamına gelir.
Evlatlık ile Biyolojik Çocukların Miras Payı
Evlatlık, evlat edinenin biyolojik çocuklarıyla eşit miras hakkına sahiptir.
Örneğin, bir miras bırakanın iki biyolojik çocuğu ve bir evlatlığı varsa, miras üçe bölünür; her biri %33 oranında pay alır.
Bu eşitlik, kanunen “evlat edinilenin öz çocuk gibi” değerlendirilmesinden kaynaklanır. Ancak, evlatlık ilişkisinin resmi olarak mahkeme kararıyla kurulmuş olması şarttır.
Evlatlığın Biyolojik Ailesinden Miras Hakkı
Evlat edinilen kişi, evlat edinilmeden önceki biyolojik ailesinden miras alma hakkını korur.
Yani:
Evlatlık, evlat edinen aileden miras aldığı gibi,
Biyolojik anne ve babası öldüğünde de onların mirasçısı olur.
Ancak tersi durum geçerli değildir. Evlat edinen kişiler, evlatlığın biyolojik ailesinden miras alamaz.
Bu durum, Türk Medeni Kanunu’nun 500. maddesinin ikinci fıkrasında açıkça belirtilmiştir:
“Evlatlık, evlat edinenin mirasçısı olur; ancak evlat edinen, evlatlığın mirasçısı olamaz.”
Evlat Edinenin Mirasçılık Hakkı
Evlat edinen kişi, evlatlığın mirasından pay alamaz.
Ancak, evlatlık vasiyetname bırakırsa ve evlat edinen kişiyi mirasçı olarak tayin etmişse, bu durumda iradi (atanmış) mirasçılık söz konusu olur.
Bu, yasal mirasçılıktan farklıdır ve vasiyet yoluyla mümkündür.
Evlatlığın Altsoyunun (Çocuklarının) Mirasçılığı
Evlatlığın çocukları da, evlat edinen kişiye karşı altsoy sıfatıyla mirasçıdır.
Yani evlat edinilen kişi öldüğünde, onun çocukları da evlat edinenin miras payı üzerinden hak iddia edebilir.
Bu durum, evlat edinme ilişkisinin nesilden nesile hukuken devam etmesi anlamına gelir.
Evlat Edinme Türlerine Göre Mirasçılık Farkları
Türkiye’de iki ana evlat edinme türü vardır ve miras hakkı açısından bazı farklar doğurabilir:
1. Küçüklerin Evlat Edinilmesi
18 yaşından küçük kişilerin evlat edinilmesi durumunda, miras hakkı tamdır.
Evlat edinilen, evlat edinenin soyuna tam anlamıyla dahil olur.
Yasal olarak “öz çocuk” statüsündedir.
2. Ergin veya Kısıtlıların Evlat Edinilmesi
18 yaşından büyük kişilerin evlat edinilmesi mümkündür ancak bazı şartlara bağlıdır.
Bu durumda, evlatlık ve evlat edinen arasında miras ilişkisi kurulur, ancak altsoy ilişkisi doğmaz.
Dolayısıyla, evlat edinilenin çocukları evlat edinenin mirasçısı olamaz.
Örneğin, 30 yaşında bir kişi evlat edinildiyse, o kişi evlat edinenin mirasçısıdır; fakat evlatlığın kendi çocukları, evlat edinenin mirasçısı sayılmaz.
Evlatlık İlişkisinin Geçerli Olmadığı Durumlar
Bazı durumlarda, evlat edinme işlemi geçersiz sayılabilir ve bu durumda miras hakkı da doğmaz.
Bunlar şunlardır:
Evlat edinme işlemi mahkeme kararıyla onaylanmamışsa,
Evlat edinme sonradan iptal edilmişse,
Evlatlık ilişkisi sahte belgeyle kurulmuşsa,
Evlat edinilen kişi yasal ehliyete sahip olmadan işlem yapmışsa.
Bu durumlarda, evlatlık mirasçılık sıfatını kaybeder.
Evlat Edinme ve Vasiyetname Arasındaki İlişki
Miras bırakan kişi, vasiyetnameyle hem evlatlık hem de biyolojik çocukları arasında farklı paylar bırakabilir.
Ancak saklı pay ilkesine göre, miras bırakan yasal sınırların altında pay bırakamaz.
Saklı pay, altsoy için yasal miras payının yarısıdır.
Dolayısıyla, evlatlık da saklı pay hakkına sahiptir.
Örneğin, evlat edinilen kişinin saklı payı %25 ise, miras bırakan vasiyetle bunu sıfıra indiremez.
Evlatlık ve Yurtdışında Edinilen Evlatlıkların Miras Hakkı
Yurtdışında evlat edinilen Türk vatandaşlarının veya Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen yabancıların mirasçılık hakları da tanınır.
2025 yılı itibarıyla yapılan düzenlemelerle, tanıma ve tenfiz kararı alındığında, yabancı ülke mahkemesinin verdiği evlat edinme kararı Türkiye’de de geçerli hale gelir.
Böylece evlatlık, Türk miras hukuku kapsamında tam miras hakkına sahip olur.
Evlatlık İlişkisinin Sona Ermesi ve Miras
Evlatlık ilişkisi sadece mahkeme kararıyla sona erebilir.
Bu durumda, evlatlık artık evlat edinenin mirasçısı olamaz.
Ancak, ilişkinin sona ermesinden önce doğan miras hakkı korunur.
Örneğin, evlat edinen kişi, evlatlık ilişkisi sona ermeden önce ölürse, evlatlık miras hakkını kaybetmez.
Yargıtay Kararlarına Göre Evlatlığın Mirasçılığı
Evlatlık, evlat edinenin mirasından öz çocuk gibi pay alır.
Evlat edinen, evlatlığın mirasçısı olamaz.
Evlatlık ilişkisi resmî mahkeme kararıyla kurulmamışsa miras hakkı doğmaz.
Evlatlık, evlat edinme işlemi iptal edilse dahi, evlat edinenin ölümünden önce bu ilişki yürürlükteyse miras hakkı korunur.
Evlatlık Mirasında Uygulamalı Örnek
Bir miras bırakanın iki biyolojik çocuğu ve bir evlatlığı vardır.
Toplam miras 900.000 TL’dir.
Her çocuk 300.000 TL alır.
Evlatlık da 300.000 TL alır.
Eğer miras bırakanın başka mirasçısı yoksa, eşit pay dağılımı yapılır.
2025-2026 Dönemi Güncellemeleri
Yeni yargı paketleriyle birlikte miras hukukunda dijital süreçler hızlandırılmıştır:
e-Devlet miras sorgulama sistemi üzerinden evlatlıklar miras durumlarını öğrenebilmektedir.
e-Noter üzerinden vasiyetname düzenlemelerinde evlatlık statüsü otomatik tanımlanmaktadır.
Uluslararası evlat edinmelerde tanıma ve tenfiz süresi kısaltılmıştır.
