Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları ve çifte vatandaşlar için veraset ilamı (Erbschein), miras sürecinin en önemli yasal belgelerinden biridir. Bu belge, vefat eden kişinin mirasçılarını, miras paylarını ve miras hakkının dayandığı hukuki temeli resmi olarak belirler. 2025–2026 yıllarında yürürlükte olan yeni düzenlemelerle birlikte Almanya’daki veraset işlemleri artık dijital başvuru sistemleriyle çok daha hızlı şekilde tamamlanabiliyor.
Bu makalede, Almanya’da veraset ilamı çıkarma süreci, gerekli belgeler, başvuru şartları, Türkiye’de geçerliliği ve Mavi Kart sahiplerinin durumu adım adım açıklanmaktadır.
Veraset İlamı (Erbschein) Nedir?
Veraset ilamı, bir kişinin ölümünden sonra kimin mirasçı olduğunu gösteren resmi belgedir. Almanya’da bu belge, Sulh Mahkemeleri (Nachlassgericht) tarafından düzenlenir.
Belgenin amacı:
Mirasçıların yasal olarak kim olduğunu tespit etmek,
Mirasın (gayrimenkul, banka hesapları, hisseler, araçlar vb.) devrini sağlamak,
Mirasla ilgili işlemleri güvence altına almaktır.
Erbschein olmadan, mirasçıların banka hesaplarına erişmesi, tapu devri yapması veya vergi beyanında bulunması mümkün değildir.
Almanya’da Veraset İlamı Ne Zaman Gereklidir?
Veraset ilamı şu durumlarda zorunludur:
Miras bırakan bir vasiyetname (Testament) bırakmamışsa.
Vasiyetname olsa bile mirasçılar arasında anlaşmazlık varsa.
Banka, noter veya tapu dairesi ek belge talep ediyorsa.
Türkiye’deki malların paylaşımı için Almanya’daki miras payının resmi teyidi gerekiyorsa.
Almanya’da Veraset Hukuku (Erbrecht) Temelleri
Almanya’da miras hukuku Bürgerliches Gesetzbuch (BGB) yani Alman Medeni Kanunu’nun 1922–2385. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Alman miras hukukuna göre:
Miras doğrudan ölüm anında mirasçılara geçer.
Mirasçı, miras bırakanın hem borçlarını hem de varlıklarını devralır.
Mirasçılar isterlerse mirası reddedebilir (Ausschlagung der Erbschaft).
Türk vatandaşı olan mirasçılar, Alman vatandaşı olmasalar bile Almanya’da mirasçılık haklarını kullanabilir.
Almanya’da Veraset İlamı Başvurusu Nasıl Yapılır?
1. Başvuru Mercii
Başvuru, miras bırakanın son ikamet yerindeki Sulh Mahkemesi’ne (Nachlassgericht) yapılır.
Almanya dışında yaşayan mirasçılar için başvuru, Almanya’daki noterler veya Türk Konsoloslukları üzerinden vekalet yoluyla da mümkündür.
2. Başvuru Şekli
Veraset ilamı başvurusu üç yolla yapılabilir:
Doğrudan Sulh Mahkemesi’ne şahsen başvuru,
Noter aracılığıyla düzenlenmiş başvuru belgesi,
Avukat veya vekil aracılığıyla posta/e-posta üzerinden başvuru.
3. Gerekli Belgeler (2025 Güncel Liste)
Ölüm belgesi (Sterbeurkunde)
Kimlik veya pasaport
Miras bırakanın aile kayıt bilgileri
Nüfus kayıt örneği (Türk vatandaşları için Nüfus Müdürlüğü’nden alınmış ve tercüme edilmiş)
Mirasçılık ilişkisini gösteren belgeler (evlilik cüzdanı, doğum kayıtları vb.)
Varsa vasiyetname (Testament) veya miras sözleşmesi (Erbvertrag)
Almanca yeminli tercümeler
Noter huzurunda verilmiş Erklärung zur Erbschaft (miras beyanı)
Tüm belgeler Almanca tercümeli ve apostilli olmalıdır.
Başvuru Süreci Adımları
Belgelerin hazırlanması: Ölüm belgesi, kimlik, tercümeler tamamlanır.
Nachlassgericht’e başvuru: Belgeler teslim edilir, gerekirse miras beyanı alınır.
Yeminli beyan: Başvuru sahibi, mirasçılığını beyan eder ve noter huzurunda yemin eder.
Mahkeme incelemesi: Hakim belgeleri inceler ve gerekirse diğer mirasçılardan ek bilgi ister.
Erbschein düzenlenir: Ortalama 6–10 hafta içinde belge hazırlanır ve taraflara teslim edilir.
Veraset İlamı Ne Kadar Sürede Çıkar?
2025 yılında dijitalleşen Nachlass sistemi sayesinde süreç ortalama:
Basit dosyalarda 6–8 hafta,
Karmaşık dosyalarda (birden fazla mirasçı varsa) 3–6 ay sürmektedir.
Yeni dijital başvuru sistemine geçilen eyaletlerde bu süre 4 haftaya kadar düşebilmektedir.
Almanya’da Veraset İlamı Ücreti
Veraset ilamı masrafları, mirasın toplam değeri üzerinden hesaplanır.
2025 itibarıyla ortalama ücret tablosu şöyledir:
| Miras Değeri (€) | Ortalama Ücret (€) |
|---|---|
| 50.000 | 150 – 200 |
| 100.000 | 250 – 400 |
| 250.000 | 400 – 800 |
| 500.000+ | 1.000 – 1.500 |
Bu ücretin içinde noter masrafları ve yeminli beyan giderleri de yer alır.
Almanya’da Vasiyetname (Testament) Varsa
Eğer vefat eden kişi yazılı bir vasiyetname bırakmışsa, süreç değişir.
Vasiyetname Noter veya Sulh Mahkemesi tarafından açılır.
İçeriği mirasçılara tebliğ edilir.
Vasiyetname açıkça mirasçıyı belirliyorsa, Erbschein gerekmeyebilir.
Ancak vasiyet açık değilse veya mirasçılar arasında anlaşmazlık varsa, yine veraset ilamı çıkarılması gerekir.
Türkiye’de Kullanılacak Veraset İlamı
Almanya’da alınan veraset ilamı Türkiye’de doğrudan geçerli değildir.
Bu belgenin Türkiye’de geçerlilik kazanması için tanıma ve tenfiz davası açılmalıdır.
Dava, Türkiye’de mirasçılardan biri veya vekil avukat aracılığıyla Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
Mahkeme, belgenin geçerliliğini ve mirasçıları tespit eder.
Onaylanan karar, Türkiye’de tapu, banka ve vergi dairelerinde kullanılabilir hale gelir.
Mavi Kartlılar ve Çifte Vatandaşların Durumu
Mavi Kart sahipleri, Almanya’da veraset ilamı çıkarabilir ve Türkiye’de tanıma davası açabilir.
Türkiye’deki miras paylaşımı için ayrıca Türk vatandaşı olma şartı aranmaz.
Çifte vatandaşlar ise her iki ülkede de mirasçı sayıldıkları için, hem Alman hem Türk hukuk sistemine göre işlem yapılabilir.
Dijital Veraset Başvurusu (2026 Uygulaması)
2026 itibarıyla Almanya, Nachlass-Online sistemi üzerinden dijital başvuruları tamamen devreye alacaktır.
Bu sistemle:
Belgeler elektronik ortamda yüklenebilecek.
Tercümeler e-imza ile onaylanabilecek.
Yurt dışında yaşayan mirasçılar, konsolosluk üzerinden online başvuru yapabilecek.
Bu yenilik, Türkiye’de yaşayan mirasçılar için büyük kolaylık sağlayacaktır.
Almanya’da Veraset Vergisi (Erbschaftsteuer)
Almanya’da mirasçılar, mirasın değeri üzerinden Erbschaftsteuer (miras vergisi) ödemekle yükümlüdür.
Vergi oranı, mirasçının yakınlık derecesine göre değişir:
| Mirasçı Türü | Vergi Muafiyet Tutarı (€) | Vergi Oranı (%) |
|---|---|---|
| Eş | 500.000 | 7 – 30 |
| Çocuk | 400.000 | 7 – 30 |
| Torun | 200.000 | 15 – 43 |
| Kardeş | 20.000 | 30 – 50 |
| Diğer | 20.000 | 30 – 50 |
Türkiye ile Almanya arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması bulunmadığından, miras vergisi hem Almanya’da hem Türkiye’de doğabilir. Ancak Türkiye’de miras intikal vergisi oranları çok daha düşüktür.
Mirasın Paylaşımı ve Ortak Mülkiyet
Veraset ilamı çıkarıldıktan sonra mirasçılar arasında mal paylaşımı yapılabilir.
Bu paylaşım üç şekilde olur:
Anlaşmalı paylaşım (Teilungsvereinbarung): Mirasçılar noter huzurunda anlaşır.
Mahkeme kararıyla paylaşım: Uyuşmazlık varsa mahkeme kararı gerekir.
Satış ve paylaştırma: Mülkler satılarak gelir eşit dağıtılır.
Sık Karşılaşılan Hatalar
Belgelerin apostilsiz gönderilmesi,
Türkçe belgelerin Almanca’ya çevrilmemesi,
Vasiyetnamenin Almanya’da açılmadan sunulması,
Miras reddi süresinin (6 hafta) kaçırılması,
Vekaletnamenin yanlış düzenlenmesi.
Bu hatalar sürecin reddedilmesine veya uzamasına neden olur.
Pratik Tavsiyeler
Belgelerin tamamı Almanca tercümeli ve apostilli olmalıdır.
Mirasçılar anlaşmalı paylaşımı tercih etmelidir.
Türkiye’de işlem yapılacaksa tanıma-tenfiz davası geciktirilmemelidir.
Miras reddi düşünülüyorsa 6 hafta içinde yapılmalıdır.
Profesyonel hukuk desteği almak süreçleri hızlandırır.
