Denizci belgesi veya deniz ehliyeti, denizcilikle ilgilenen kişilere verilen bir eğitim ve sertifikasyon programının sonucunda elde edilen bir belgedir. Denizde güvenli seyir yapmak ve denizcilik becerilerini geliştirmek isteyenler için önemli bir belge olan denizci belgesi, denizcilik terminolojisini ve teknenin çeşitli kısımlarını anlamak gibi temel bilgileri içerir. İşte denizci belgesi eğitimi 2023 kapsamında önemli konulardan biri olan tekne kullanımı ve manevra hakkında bilmeniz gerekenler:
Manevra Bilgisi: Bir teknenin rıhtımdan ayrılma, rıhtıma yanaşma, demirleme, suda bulunan bir kişiyi kurtarma gibi durumlarda manevra yapması gerekebilir. Manevra yapmak için öncelikle teknenin hızını ve rotasını kontrol etmek önemlidir.
Manevra İçin Etkileyen Faktörler: Manevra yaparken dikkate almanız gereken bazı faktörler bulunur:
Pervane Etkisi: Teknenin pervanesi, teknenin ileri veya geri gitmesini sağlar. Saat yönünde dönen bir pervane sağa, saat yönünün tersine dönen bir pervane ise sola hareket sağlar.
Dümen Etkisi: Dümen, teknenin yönünü değiştirir. Dümen yelpazesi ve dümen komutları, teknenin yönünü kontrol etmek için kullanılır.
Rüzgar Etkisi: Rüzgar, teknenin hareketini etkileyen önemli bir faktördür. Rüzgarın yönü ve şiddeti, manevra sırasında dikkate alınmalıdır.
Akıntı Etkisi: Akıntılar, teknenin rotasını etkileyebilir. Seyir yaparken akıntıların yönünü ve hızını göz önünde bulundurmalısınız.
Dümen Komutları: Denizcilik dilinde kullanılan bazı dümen komutları şunlar olabilir:
İskele Alabanda / Sancak Alabanda: Teknenin dümeni sancak veya iskeleye doğru basılır. Bu komutla tekne yön değiştirir.
Ortala: Teknenin dümeni ortaya getirilir, yani dümenin her iki tarafına da basılmaz.
Viya Böyle: Teknenin mevcut rotasına devam etmesi istenir.
İleri Yol: Motor ileri doğru çalıştırılır, tekne ileri gitmeye başlar.
Tornistan: Motor geriye doğru çalıştırılır, tekne geri gitmeye başlar.
Bu komutlar, teknenin yönünü ve hızını kontrol etmek için kullanılır.
Avara ve Aborda Manevraları:
Avara: Teknenin rıhtımdan ayrılmasıdır. Tekne rıhtımda bağlıyken ayrılmadan önce, palamar halatları bağlı bulundukları yerlerden çözülmelidir.
Aborda: Teknenin sabit bir yere yanaşması veya bağlanmasıdır. Teknenin baş ve kıç taraflarından halatlar ile bağlanarak sabitlenir.
Bağlama-Ayrılma Manevraları: Bağlama ve ayrılma manevraları sırasında rüzgar, akıntı ve diğer teknelerin konumları dikkate alınmalıdır. Manevra sırasında halatların doğru şekilde bağlandığından ve kontrol edildiğinden emin olunmalıdır.
Şamandıraya Bağlama ve Demirleme: Tekne şamandıraya bağlanırken ve demir atılırken teknenin hızı yavaşlatılmalı ve uygun şekilde yönlendirilmelidir. Demirin denize atılması ve bağlama işlemleri dikkatle yapılmalıdır.
Demirleme ve Demiri Vira Etme: Demirleme sırasında demirin deniz dibine tutunması sağlanmalıdır. Demir alınırken, demirin deniz dibinden kurtarılarak teknenin serbest kalması sağlanmalıdır. Demirin dikkatle vira edilmesi ve kontrol edilmesi önemlidir.
Salınım Dairesi: Teknenin demirli olduğu durumlarda diğer teknelerle çatışma riskini önlemek için salınım dairesi bırakılmalıdır. Salınım dairesi hesaplanırken çevredeki diğer teknelerin durumu da göz önünde bulundurulmalıdır.
Yavaşlama ve Durma: Teknenin yavaşlaması ve durması için gaz kolu hafifletilmeli, vites boşa alınmalı ve motora tornistan komutu verilmelidir.
Denizci belgesi eğitimi kapsamında bu temel bilgileri öğrenmek ve uygulamak, güvenli bir deniz seyiri için önemlidir. Manevra yaparken daima dikkatli ve güvenli bir şekilde hareket etmek önemlidir.
