İktidar sertleştikçe nihilist de zalimleşir. Denebilir ki, çarlar Rusya’sında sesini duyurmak isteyen her aydın, bir parça nihilisttir.
Nihilist, anarşistin Rusya’daki adı. Dünya anarşizminin en tanınmış temsilcileri Rus’tur. Bir Bakunin, bir Kropotkin, bir Tolstoy… hepsi de soylu. Hareketin merkezinde Bakunin, kimseye benzemeyen bir aristokrat. Almanları sevmez, Marx’a düşman. Dünya yangınını tutuşturacak olan Ruslardır, ona göre. Anarşizm ayaklanma demek, topyekûn ayaklanma. Eski dünyanın harabelerinden yeni bir dünya kurulacaktır. Işık Doğu’dan fışkıracak, Batı’ya taşarak burjuva dünyasının karanlıklarını yok edecektir. İnsanoğlunun gelişmesinde üç aşama vardır: Hayvanlık, düşünce, isyan.
Sayfa 461 – İletişim Yayınları, 10. Baskı
Kırk Ambar 2: Lehçe-t-ül Hakayık
Cemil Meriç
